Urlop chorobowy stanowi istotną część prawa pracy w Bułgarii, zapewniając pracownikom ochronę w przypadku choroby, wypadku lub konieczności opieki nad członkiem rodziny. Liczba dni zwolnienia lekarskiego, z których możemy skorzystać, zależy od różnych czynników, takich jak rodzaj choroby, okres ubezpieczenia i powód wystawienia zwolnienia lekarskiego.
1. Rodzaje zwolnień lekarskich i maksymalna liczba dni
Zaświadczenie lekarskie z tytułu czasowej niezdolności do pracy wystawia ubezpieczonemu wyłącznie lekarz prowadzący/lekarz dentysta, na okres do 14 dni kalendarzowych nieprzerwanie w przypadku jednej lub więcej chorób, nie dłużej jednak niż 40 dni kalendarzowych, z przerwą w ciągu roku kalendarzowego. Podane 14 dni, odpowiednio 40 dni, nie wliczają dni czasowej niezdolności do pracy z powodu kwarantanny (powód niezdolności do pracy o kodzie 12).
Po upływie 14-dniowego nieprzerwanego urlopu lub 40-dniowego z przerwą w roku kalendarzowym, lekarz prowadzący/lekarz dentysta, jeżeli zachodzi konieczność kontynuacji czasowej niezdolności do pracy, kieruje ubezpieczonego do LKK w celu wystawienia zwolnienia lekarskiego.
Dopuszcza się wystawienie zwolnienia lekarskiego z tytułu czasowej niezdolności do pracy przez samego lekarza prowadzącego/lekarza dentystę trwającego dłużej niż 14 dni nieprzerwanie w następujących przypadkach:
► Przy wystawianiu zwolnień lekarskich z przyczyn 11, 12, 14, 15, 16, 17, 18, 20 i 25 (nosicielstwo pałeczek/pasożytów, kwarantanna, ciąża, macierzyństwo, praca, towarzyszenie dziecku do lat 3 w szpitalu).
► W przypadku wystawiania zwolnień lekarskich wyłącznie w trybie zwolnienia lekarskiego i z kodem przyczyny innym niż 26 i 27 (towarzyszenie i opieka nad dzieckiem do lat 18, towarzyszenie i opieka nad pacjentem powyżej 18 lat).
► W przypadku wystawiania zwolnień lekarskich z kodem przyczyny 26 jednocześnie z adnotacją „Na opiekę nad dzieckiem przebywającym na kwarantannie” lub z adnotacją „Opieka nad chorym członkiem rodziny w placówce służby zdrowia w celu hospitalizacji zgodnie z wnioskiem kierownika placówki służby zdrowia”.
► W przypadku wystawiania zwolnień lekarskich z kodem przyczyny 27 jednocześnie z adnotacją „Skierowanie chorego członka rodziny do placówki medycznej w celu uzyskania opieki szpitalnej zgodnie z wnioskiem kierownika placówki medycznej”.
Do 40 dni kalendarzowych urlopu z tytułu czasowej niezdolności do pracy, udzielonego ubezpieczonemu z przerwą w roku kalendarzowym, nie wlicza się dni na indywidualnie wystawionych zwolnieniach lekarskich:
► z przyczyn 11, 12, 14, 15, 16, 17, 18, 20 (nosicielstwo pałeczek/pasożytów, kwarantanna, ciąża, macierzyństwo, zatrudnienie);
► tylko dla trybu szpitalnego z kodem przyczyny innym niż 26 i 27.
Należy pamiętać, że dni zwolnienia lekarskiego udzielone w celu opieki nad chorym członkiem rodziny, a także dni opieki nad zdrowym dzieckiem przebywającym w placówce opiekuńczo-wychowawczej objętej kwarantanną, niezależnie od tego, gdzie ma to miejsce (w domu lub w placówce medycznej w przypadku hospitalizacji), wliczają się do podanych 40 dni.
Komisje doradcze ds. medycyny zezwalają na ciągły urlop z powodu czasowej niezdolności do pracy trwający do 180 dni kalendarzowych, lecz nie dłużej niż 30 dni kalendarzowych jednorazowo.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych może wystawić zwolnienie lekarskie z tytułu czasowej niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni w następujących przypadkach:
Przy wystawianiu zwolnienia lekarskiego za przeszłość. W tym przypadku w wierszu „Notatki” należy uzupełnić notatkę tekstem „Wydano dla czasu przeszłego”;
Przy wystawianiu zwolnienia lekarskiego w celu leczenia za granicą. W tym przypadku w wierszu „Uwagi” należy wpisać adnotację „Wydano na leczenie/badania za granicą”;
Przy wystawianiu zwolnienia lekarskiego z przyczyn służbowych – przyczyny oznaczone kodami 16, 17, 18, 19 i 20;
W przypadku wystawienia zwolnienia lekarskiego na leczenie szpitalne (określone dni w trybie szpitalnym) w połączeniu z innym trybem(ami), liczba dni w pozostałych trybach(ach) nie może przekraczać 30 dni.
Do 180 dni kalendarzowych wlicza się również dni poprzedniego zwolnienia lekarskiego/urlopu wystawionego indywidualnie przez lekarza prowadzącego/lekarza dentystę, nie wlicza się natomiast 135 dni kalendarzowych zwolnienia lekarskiego z tytułu ciąży i porodu, a także dni czasowej niezdolności do pracy spowodowanej kwarantanną.
Zwolnienie lekarskie z powodu wypadku przy pracy i choroby zawodowej
W razie wypadku lekarz leczący ustala jego rodzaj – zawodowy lub niezawodowy – na podstawie danych z wywiadu i własnych ustaleń, a w karcie ambulatoryjnej ma obowiązek odnotować czas, miejsce i okoliczności wypadku.
W przypadku podejrzenia wypadku przy pracy w formularzu zwolnienia lekarskiego w wierszu „Uwagi” należy odnotować: „Do udowodnienia na zlecenie Służby Pomocy Technicznej Funduszu Ubezpieczeń Społecznych”, a w przypadku podejrzenia choroby zawodowej – „Do udowodnienia na podstawie orzeczenia biegłego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych”.
Nie ma ustalonego maksymalnego okresu – obowiązuje okres niezbędny do powrotu do zdrowia, ale w przypadku długotrwałej choroby przypadek rozpatruje TELC.
Szpital, w którym opiekujesz się chorym członkiem rodziny
W przypadku dziecka poniżej 18 roku życia – maksymalnie 60 dni w roku (w przypadku poważnej choroby – do 90 dni).
Dla dorosłego członka rodziny – do 10 dni w roku.
Szpital w czasie ciąży i porodu
Urlop z tytułu ciąży i porodu wynosi 135 dni kalendarzowych na każde dziecko, podzielonych na 3 urlopy chorobowe w następujący sposób:
► przez 45 dni kalendarzowych przed porodem. Początek urlopu macierzyńskiego ustalany jest na podstawie przewidywanej daty porodu, ustalonej na podstawie kryteriów medycznych, a zwolnienie lekarskie wystawiane jest na 45 dni przed tą datą przez właściwego lekarza nadzorującego kobietę ciężarną. Na zwolnieniu lekarskim należy wpisać datę urodzenia;
► przez 42 dni kalendarzowe bezpośrednio po porodzie – przez lekarza przeprowadzającego poród. Jeżeli poród odbył się bez nadzoru lekarskiego – przez lekarza prowadzącego matkę;
► przez 48 dni kalendarzowych (kontynuacja poprzedniego zwolnienia lekarskiego) – przez lekarza prowadzącego dziecko lub lekarza prowadzącego rodzącą. W przypadku pozostawienia dziecka pod opieką szpitala z przyczyn medycznych – zwolnienie lekarskie wystawia ordynator oddziału intensywnej terapii szpitala, w którym znajduje się dziecko. W przypadku śmierci dziecka, oddania go do adopcji lub umieszczenia w placówce opiekuńczo-wychowawczej korzystającej z pełnego wsparcia państwa przed upływem 42 dni od jego urodzenia, zaświadczenie o zwolnieniu lekarskim nie jest wydawane.
Na podstawie art. 26, ust. 3 NME, w okresie ciąży i porodu nie udziela się zwolnienia lekarskiego z innych powodów.
Szpital kwarantannowy
W przypadku chorób zakaźnych, zwolnienie lekarskie może trwać do 14 dni, w zależności od wskazań służb sanitarnych.
2. W jaki sposób wypłacane są zasiłki chorobowe?
Za pierwsze 2 dni zwolnienia lekarskiego pracodawca płaci 70% dziennego wynagrodzenia brutto.
Od 3 dnia Bułgarski odpowiednik ZUS wypłaca 80% przeciętnego dziennego wynagrodzenia ubezpieczeniowego (lub 90% w razie wypadku przy pracy).
3. Jakie są warunki otrzymania zwolnienia lekarskiego?
Aby otrzymać odszkodowanie od Narodowego Instytutu Ubezpieczeń Społecznych, pracownik musi mieć co najmniej 6 miesięcy stażu ubezpieczeniowego. Zwolnienie lekarskie musi zostać wystawione przez lekarza, szpital lub komisję lekarską i zatwierdzone przez pracodawcę.
Narodowy Instytut Ubezpieczeń Społecznych może przeprowadzać kontrole w przypadku podejrzenia nadużycia.
4. Co się stanie, jeśli zwolnienie lekarskie będzie dłuższe niż 6 miesięcy?
Jeżeli choroba trwa dłużej niż 180 dni, pacjent kierowany jest do TELC w celu uzyskania opinii.
W przypadku stwierdzenia trwałego obniżenia zdolności do pracy można uzyskać rentę inwalidzką.
Każdy pracownik w Bułgarii ma prawo do dni chorobowych w zależności od stanu zdrowia i statusu ubezpieczenia. Ważne jest, aby przestrzegać wymogów wystawiania zwolnień lekarskich, a w przypadku długotrwałej choroby sprawa może zostać rozpatrzona przez TELC.
