Święty Elikden to jedno z najwspanialszych i najbardziej lubianych świąt chrześcijańskich. W Bułgarii obchodzi się je z głęboko zakorzenionymi tradycjami, łączącymi w sobie ducha religijnego, rodzinną atmosferę i bogaty folklor. Mimo że współczesny styl życia zmienia niektóre zwyczaje, wiele wielkanocnych rytuałów w naszym kraju przekazywanych jest z pokolenia na pokolenie i do dziś wypełnia domy zapachem kozunaka, kolorowych jajek i dźwiękiem świątecznych dzwonków.
🔔 Przygotowania rozpoczynają się w Wielkim Tygodniu
Tradycyjnie przygotowania do Wielkanocy rozpoczynają się w Wielkim Tygodniu, który jest ostatnim tygodniem przed świętami. Każdy dzień tego tygodnia ma swoje własne symboliczne znaczenie, ale najważniejsze są:
- Wielki Czwartek, kiedy to farbuje się pierwsze jajka – zwykle na czerwono, co jest symbolem krwi i zmartwychwstania Chrystusa;
- Wielki Piątek – dzień refleksji, postu i pokory, w którym nie wykonuje się żadnej pracy;
- Wielka Sobota, kiedy gospodarze przygotowują kozunaca, jagnięcinę i nakrywają do świątecznego stołu.
🥚 Jajka – nie tylko kolorowa dekoracja
Farbowanie jajek należy do najpopularniejszych tradycji wielkanocnych w Bułgarii. Pierwsze jajko koniecznie malujemy na czerwono – umieszczamy je obok ikony i przechowujemy do następnych świąt wielkanocnych jako symbol zdrowia i ochrony.
Pozostałe jajka farbuje się na różne kolory i ozdabia woskiem, liśćmi lub motywami ludowymi. Nowoczesna technologia wprowadziła nowe metody i style, ale wiele rodzin nadal preferuje klasyczne techniki przekazywane z babci na wnuczkę.
🕯️ Noc Zmartwychwstania
Kulminacją świąt wielkanocnych jest uroczysta liturgia sprawowana w sobotę poprzedzającą niedziele. Tysiące ludzi zbiera się przed kościołami z białymi świecami w dłoniach, aby powitać Święte Zmartwychwstanie słowami:
„Chrystus Zmartwychwstał!” – „Prawdziwie Zmartwychwstał!”
Ogień z kościoła zanosi się do domu z wiarą, że przyniesie on światło i błogosławieństwo na cały rok.
🍽️ Świąteczny stół
Na stole wielkanocnym nie może zabraknąć:
- Kozunak – słodki chleb z warkoczami, rodzynkami i wanilią;
- Czerwone jajka – dla zdrowia i pomyślności;
- Mięso jagnięce – symbol ofiary Chrystusa;
- Sezonowe zielone sałatki i domowe napoje.
Zgodnie ze zwyczajem pierwsze stukanie jajkiem odbywa się w poranek wielkanocny – każdy wybiera jajko i „walczy” z pozostałymi. Najmocniejsze jajko – takie, które się nie stłucze – przynosi swemu właścicielowi szczęście.
💃 Taniec wielkanocny i związek z korzeniami
W wielu wioskach i miasteczkach naszego kraju Niedziela Wielkanocna kończy się uroczystą zabawą na rynku. Ludzie w każdym wieku, ubrani w stroje ludowe lub odświętne, trzymają się za ręce i tańczą w rytm dźwięków dud, tamburynów lub akordeonów.
Rytuał ten nie jest zwykłym tańcem – jest wyrazem jedności, wspólnoty i nadziei. Dla wielu Bułgarów, zwłaszcza z mniejszych miejscowości, taniec ten jest symbolicznym „odrodzeniem” ducha po długiej zimie i okresie postu.
Święto wiary, nadziei i kontynuacji
Wielkanoc w Bułgarii jest czymś więcej niż tylko świętem religijnym – to czas, w którym należy powrócić do korzeni, bliskich i wiary. Bez względu na to, czy świętujemy je przy skromnym obiedzie w domu, czy przy hucznej zabawie na placu, ważne jest, aby zachować jego ducha i znaczenie – jako symbolu światła, odnowy i życzliwości.
