Zapotrzebowanie na towary i usługi zwiększyło się o 5%, co jest rekordem od siedmiu kwartałów.

Prawie 70% wartości dodanej generowane jest w usługach

Niemcy są najważniejszym partnerem handlowym Bułgarii, a przemysł motoryzacyjny ma poważne problemy

Wzrost realnego PKB nieznacznie spowalnia

Narodowy Instytut Statystyczny ogłosił ekspresowy szacunek produktu krajowego brutto w III kwartale roku. Jest to okazja do oceny ogólnego stanu gospodarki w tym okresie.

Wynik ten jest wyższy od średniej dla Unii Europejskiej (1%) i strefy euro (0,9%), ale jest niewystarczający, aby zapewnić wystarczający stopień konwergencji siły nabywczej dochodów kraju do określonych stref ekonomicznych.

Produkcja

Wytworzona wartość dodana brutto wyniosła 46,3 mld BGN i wzrosła realnie o 2%. Prawie 70% wartości dodanej generowane jest w usługach, a jej realny wzrost wynosi 0,5% w skali roku. Względny udział przemysłu wynosi nieco ponad 1/4, a pozostałe 6% to rolnictwo. Pomimo utrzymującego się spadku produkcji przemysłowej, wartość dodana w przemyśle wzrosła o 8,4% (najwyższy wzrost od 7 kwartałów) w związku z budownictwem oraz wzrostem wynagrodzeń w sektorze. Rolnictwo zmniejszyło się nieznacznie o 0,3% ze względu na warunki pogodowe w ciągu roku.

Według danych niewyrównanych sezonowo, w trzecim kwartale produkcja przemysłowa spadła zaledwie o 1% rok do roku. W porównaniu do poprzednich kwartałów wynik jest lepszy, gdyż w pierwszym kwartale spadek wyniósł 8%, a w drugim 2,9%. Przyczyniło się do tego górnictwo (+15,8%), w którym wzrosło wydobycie rud metali, natomiast spadek wydobycia węgla znacznie się zmniejszył w porównaniu do dwóch poprzednich kwartałów. To drugie wynika ze zwiększonej produkcji (i eksportu) energii elektrycznej.

Dobre wyniki odnotowano także w produkcji wyrobów chemicznych i farmaceutycznych, choć produkcja w całym przemyśle przetwórczym spadła o 1,9%. W dalszym ciągu spadały ceny tekstyliów, odzieży, obuwia, sprzętu komputerowego i komunikacyjnego, sprzętu elektrycznego, maszyn i sprzętu, samochodów i pojazdów oraz ogólnie dóbr trwałego użytku, podczas gdy produkcja energii i produktów inwestycyjnych nieznacznie wzrosła. Do tych zmian przyczyniła się gospodarka Niemiec, będących najważniejszym partnerem handlowym Bułgarii, gdzie w branży motoryzacyjnej występują poważne problemy w związku z rosnącą konkurencją ze strony Chin i presją na stosowanie zielonych technologii ze strony organów regulacyjnych w UE.

Produkcja budowlana w trzecim kwartale przyspieszyła do 5,8% rok do roku po 3,1% i 4,9% w pierwszym i drugim kwartale. Przyczynia się do tego budowa obiektów i działalność specjalistyczna, podczas gdy budowa budynków wzrosła zaledwie o 0,4% w ujęciu rocznym. Z miesięcznego profilu wynika, że ​​lipiec jest najmocniejszym okresem w roku, sierpień jest słabszy ze względu na budowę budynków, natomiast we wrześniu warunki są tradycyjnie mniej sprzyjające aktywnościom na świeżym powietrzu.

Handel po cenach stałych (w ujęciu wolumenowym), będący jedną z najważniejszych usług, po spadku trwającym od początku 2024 r., w trzecim kwartale nie zmienił się rok do roku. Pomimo dobrych danych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych o rejestracji nowych samochodów, spadek sprzedaży samochodów pogłębia się. Pozytywnie rozwija się handel hurtowy, który po dwóch kolejnych kwartałach spadków, w trzecim nieznacznie wzrósł. Główną siłą napędową pozostaje handel detaliczny, gdzie odnotowuje się wzrost sprzedaży wszystkich artykułów z wyjątkiem paliw i smarów. Dwucyfrowe wzrosty notuje się w żywności, napojach i wyrobach tytoniowych, w tekstyliach, odzieży i obuwiu. Zatem w ciągu kwartału dochody ludności pozwalały na większą konsumpcję dóbr podstawowych.

Lipiec jest najsilniejszym miesiącem w 2024 r., ale dane z sierpnia i września wskazują na ogólny spadek handlu rok do roku. Jest to spowodowane spadkiem sprzedaży samochodów i handlu hurtowego, przy jednoczesnym spowolnieniu tempa wzrostu handlu detalicznego.

W trzecim kwartale 2024 r dynamika obrotów usługami dla biznesu przyspiesza. W odróżnieniu od poprzednich wskaźników, ten jest cenami bieżącymi, więc zmiany wynikają zarówno ze zmiany ilości, jak i cen (również nie ukazały się jeszcze żadne dane za wrzesień). Tym samym dla całej populacji obroty wzrosły w ujęciu rocznym o 9,6%, przy czym stawka dla transportu wyniosła 6,9%, dla hoteli i restauracji – 14,7%, dla technologii informacyjno-komunikacyjnych – 16,2%, dla działalności zawodowej – 11,5%. . Spadek obrotów odnotowano w działalności związanej z nieruchomościami o 3,1% oraz działalności administracyjno-pomocniczej o 2,5%.

Z dostępnych danych wynika, że ​​od początku 2021 roku obrót nieruchomościami jest niższy od średniej. tędy. Dzieje się tak w sytuacji szybkiego wzrostu akcji kredytowej na cele mieszkaniowe. Można tu szukać różnych wyjaśnień – główna część zakupów finansowana jest z oszczędności, a ważną dla nich zachętą jest oczekiwane wejście do strefy euro. Skoro stało się jasne, że nie stanie się to 1 stycznia 2025 r., mogło to w krótkim terminie ostudzić chęć nabywania nieruchomości. Transakcje, które nie są finansowane kredytem bankowym, można również zadeklarować jako (znacznie) niższą od rzeczywistej wartości, aby zapłacić niższe podatki i opłaty. Ponadto istnieją czynniki sezonowe, które opóźniają transakcje pod koniec roku.

Finanse publiczne i cała gospodarka stają się zbyt zależne od dostępu do międzynarodowych rynków kapitałowych.

Najważniejszą składową popytu jest spożycie finalne, które wartościowo sięga 39,9 mld. BGN i stanowiły około 3/4 PKB wytworzonego w kwartale. Zapotrzebowanie na towary i usługi zwiększyło się o 5% (rekord ostatnich 7 kwartałów), a największy udział w tym miało spożycie indywidualne gospodarstw domowych (wzrost o 6,2%).

Model wzrostu oparty na stymulowaniu popytu wewnętrznego poprzez zwiększanie wydatków bieżących powiększających deficyt budżetowy wydaje się nietrwały, zwłaszcza gdy nie towarzyszy mu zwiększenie mocy produkcyjnych. Ryzyko zwiększa się ze względu na obecność izby walutowej, która nie pozwala na absorpcję części emisji długu wynikającej z tej polityki przez bank centralny. W takim przypadku finanse publiczne i cała gospodarka stają się zbyt zależne od dostępu do międzynarodowych rynków kapitałowych i chwilowych koniunktur.

Według danych o wykonaniu budżetu na III kwartał 2024 r. zrealizowane przychody wzrosły w porównaniu do analogicznego okresu 2023 r. o ponad 1,3 mld BGN. Natomiast wzrost wydatków wyniósł prawie 2,5 mld BGN, as z nich niecałe 330 mln BGN to wzrost wydatków inwestycyjnych, co oznacza, że ​​wydatki bieżące wzrosną o 2,15 mld BGN W efekcie wzrost deficytu budżetowego wyniesie ok. 1,18 mld BGN, co stanowi bezpośrednią stymulację popytową finansowaną przez. pożyczka zewnętrzna. Ponieważ produkcja pozostaje w tyle za konsumpcją, popyt ten jest zaspokajany poprzez import. Oznacza to, że część deficytu budżetowego, będącego skutkiem wyższych kosztów wynagrodzeń i emerytur, tak naprawdę stymuluje nie produkcję krajową, ale zagraniczną.

Kolejną składową popytu są akumulacje brutto (inwestycje), które w rozpatrywanym kwartale osiągnęły poziom 10,5 mld BGN (19,7% PKB). Realna dynamika nakładów brutto na środki trwałe jest od początku roku ujemna (-3,4%), co świadczy o niewystarczająco sprzyjającym otoczeniu dla biznesu w kraju. Głównymi czynnikami negatywnego rozwoju są niedobory siły roboczej i wynikające z nich rosnące koszty pracy w połączeniu z nieefektywnymi ramami regulacyjnymi i wzrostem podatku dochodowego dla dużych przedsiębiorstw. Kolejnym czynnikiem są niewykonalne (a niektóre szkodliwe dla gospodarki) zobowiązania podjęte w ramach Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności, które uniemożliwiają pozyskanie i wykorzystanie tego zasobu.

W trzecim kwartale eksport towarów i usług z Bułgarii był wart 30,6 mld BGN, co oznacza realny spadek o 0,1% w skali roku. Spadek przychodów od towarów odnotowały zarówno kraje Unii Europejskiej, jak i reszta świata. Dane za poszczególne miesiące pokazują nierówne wyniki. Podczas gdy lipiec był najlepszy w roku, kiedy zrealizowany eksport towarów wyniósł 7,86 miliarda BGN, wyniki w sierpniu, a zwłaszcza we wrześniu, uległy pogorszeniu, przy czym ten ostatni był drugim najsłabszym w roku po styczniu. Od tego determinuje także dynamika przychodów z eksportu towarów – w lipcu względna zmiana w ujęciu rocznym wyniosła 7,4%, a w pozostałych dwóch miesiącach spadła do -1,9%, a -9,3%. W 2024 r. średnie przychody z eksportu były o około 120 mln BGN wyższe niż w 2023 r.

Odmienna jest dynamika importu, co można uznać za pozytywny sygnał dla gospodarki. W trzecim kwartale 2024 r koszty importu towarów i usług sięgają 27,6 miliardów BGN i rosną realnie o 2,9% w ujęciu rocznym. Koszt importu towarów z krajów trzecich wzrósł o 11,8%, podczas gdy import z UE spadł o -4,5%. Z profilu miesięcznego wynika, że ​​w lipcu odnotowano rekordowo wysoki import towarów i znaczny wzrost (9,6%), w sierpniu spadek (-3%), a we wrześniu niemal bez zmian (0,2%). W 2024 r średnie koszty importu wynoszą ponad 420 mln. BGN wyższy niż w 2023 r. W wyniku tych wydarzeń w ciągu kwartału eksport przewyższył import o ponad 2,9 miliarda. BGN, ale saldo zmniejsza się w skali roku o prawie 905 mln BGN. BGN

Rozwój sytuacji w perspektywie krótkoterminowej zależy w dużej mierze od tego, czy i jaki budżet zostanie przyjęty na rok 2025. Odpowiedzialna polityka powinna mieć na celu zmniejszenie deficytu budżetowego, ale może to mieć negatywny wpływ na gospodarkę.

Źródło: https://trud.bg/