Bułgaria otrzymała zielone światło na drodze do strefy euro . Europejski Bank Centralny (EBC) opublikował raport konwergencji, w którym pozytywnie ocenia postępy naszego kraju na drodze do członkostwa w strefie euro.
Zgodnie z oceną Bułgaria spełnia kryteria konwergencji gospodarczej i prawnej, co otwiera jej możliwość przyjęcia euro od 1 stycznia 2026 r. i stania się 21. członkiem strefy euro.
Co dalej i kiedy stanie się jasne, kiedy Bułgaria przyjmie euro?
19 czerwca odbędzie się spotkanie krajów Eurogrupy w Luksemburgu. Po omówieniu raportów zostanie przyjęty projekt rekomendacji dla Rady UE w sprawie przystąpienia Bułgarii;
20 czerwca – w Luksemburgu odbędzie się spotkanie 27 przedstawicieli do spraw gospodarczych i finansowych (ECOFIN) – przyjęte zostanie zalecenie wydane poprzedniego dnia;
W dniach 26-27 czerwca w Brukseli odbędzie się spotkanie przywódców, na którym omówione zostaną raporty i propozycja KE dotycząca przyjęcia UE do strefy euro 1 stycznia 2026 r., po czym Rada Europejska osiągnie porozumienie polityczne.
30 czerwca Komisja Europejska przedstawi propozycję ustalenia kursu wymiany, który nie powinien różnić się od obecnego kursu ustalonego przez zarząd walutowy. Decyzja o kursie wymiany, po którym kraj przystępuje do strefy euro, jest podejmowana jednomyślnie przez kraje strefy euro (w sumie 20) i kraj kandydujący. Zgodnie z ustawą o wprowadzeniu euro w Republice Bułgarii, oficjalnym kursem wymiany lewa do euro jest nieodwołalnie ustalony kurs wymiany lewa do euro, ustalony w rozporządzeniu Rady przyjętym zgodnie z artykułem 140(3) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
Zgodnie z decyzją 48. Zgromadzenia Narodowego Republiki Bułgarii, przyjętą 27 października 2022 r., Republika Bułgarii wprowadzi euro jako swoją oficjalną walutę, utrzymując jednocześnie centralny kurs wymiany wynoszący 1,95583 lewa za 1 euro.
Kurs ten został również potwierdzony decyzją 50. Zgromadzenia Narodowego Republiki Bułgarii, przyjętą 26 lipca 2024 r.
Ostateczne zatwierdzenie przez przedstawicieli 27 na spotkaniu w sprawie finansów (ECOFIN) nastąpi 8 lipca . Tego samego dnia rezolucja zostanie również poddana pod głosowanie na plenarnym posiedzeniu PE. Wymagana jest zwykła większość głosów.
Po zakończeniu wszystkich tych kroków 8 sierpnia, czyli miesiąc po przyjęciu wszystkich trzech aktów prawnych, ceny w Bułgarii muszą być podawane zarówno w euro, jak i w lewach. Okres podwójnego podawania cen towarów i usług w euro i lewach kończy się 12 miesięcy po dacie wprowadzenia euro w Republice Bułgarii.
Do czasu podpisania traktatu o przystąpieniu do strefy euro Bułgaria będzie mogła się wycofać, jeśli którykolwiek z wcześniej uzgodnionych warunków nie zostanie spełniony.
Co się stanie po przyjęciu euro w naszym kraju?
- Datą wprowadzenia euro w Republice Bułgarii jest data ustalona w Decyzji Rady Unii Europejskiej w sprawie przyjęcia euro przez Republikę Bułgarii.
- Od dnia wprowadzenia euro w Republice Bułgarii przez okres jednego miesiąca banknoty i monety w lewach pozostają prawnym środkiem płatniczym na terytorium Republiki Bułgarii (okres podwójnego obiegu lewa i euro).
- Narodowy Bank Bułgarii wymienia bezpłatnie, w nieograniczonych ilościach i bez ograniczeń czasowych banknoty i monety z lewa na euro po oficjalnym kursie wymiany.
- W ciągu pierwszych 6 miesięcy od daty wprowadzenia euro w Republice Bułgarii instytucje kredytowe, a także „Poczty Bułgarskie” EAD (w miejscowościach, w których nie ma oddziałów ani biur instytucji kredytowej) wymieniają banknoty i monety z lewów na euro bezpłatnie po oficjalnym kursie wymiany.
- Okres podwójnego podawania cen towarów i usług w euro i w lewach rozpoczyna się 1 miesiąc po wejściu w życie decyzji o przyjęciu euro i kończy się 12 miesięcy po wprowadzeniu euro w Republice Bułgarii.
- Do cen w euro stosuje się zasady przeliczania walut, jak również zasady zaokrąglania, określone w Ustawie o wprowadzeniu euro.
- Wprowadzenie euro nie może prowadzić do wzrostu cen towarów i usług, chyba że uzasadniają to obiektywne czynniki ekonomiczne – podkreśla BNB.
Jakie organy będą kontrolować proces wprowadzania euro w Bułgarii?
Krajowa Agencja Skarbowa – gdy naruszenia dotyczą dokumentów płatniczych wydanych obywatelom lub gdy przedsiębiorca zawyżył ceny oferowanych przez siebie towarów i usług, nie uzasadniając tego obiektywnymi czynnikami ekonomicznymi;
Komisja Ochrony Konsumentów – gdy naruszenia są związane z podwójnymi cenami lub innym wprowadzaniem konsumenta w błąd;
Bułgarski Bank Narodowy – w przypadku naruszeń ze strony instytucji kredytowych nadzorowanych przez BNB;
Komisja Nadzoru Finansowego – w przypadku naruszeń ze strony banków i pośredników inwestycyjnych nadzorowanych przez KNF, wykonujących funkcje depozytariuszy, osób zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, zorganizowanych rynków papierów wartościowych;
Minister Zarządzania Elektronicznego – w przypadku gdy organy administracji, osoby wykonujące funkcje publiczne oraz organizacje świadczące usługi publiczne nie dostosowały swoich systemów informatycznych przetwarzających informacje finansowe do wymogów Ustawy o wprowadzeniu euro w Republice Bułgarii oraz Ustawy o zarządzaniu elektronicznym.
Tymczasem premier Rosen Zhelezkov ogłosił, że rząd podejmie decyzję o ustanowieniu mechanizmu konsultacji we wszystkich kwestiach związanych z interakcją z organizacjami przemysłowymi – z organizacjami pracodawców, ze związkami zawodowymi, ze wszystkimi, którzy produkują dobra i usługi. Celem jest wyeliminowanie obaw, że nastąpi nieuzasadniony wzrost cen, a także sprawowanie stałej kontroli na długo przed wprowadzeniem euro.
Według Zhelyazkova, Narodowa Agencja Podatkowa, Komisja Ochrony Konsumentów i Komisja Ochrony Konkurencji, w ramach swoich kompetencji, przeprowadzają wstępną kontrolę wszystkich towarów i usług, które znajdują się w koszyku konsumenckim i są narażone, biorąc pod uwagę interesy konsumentów i obywateli. Kontrola ta będzie stała i będzie prowadzona we współpracy z producentami, dostawcami i sprzedawcami detalicznymi.
Wyjaśnił, że kontrola ta jest częścią zrozumienia przez rząd , że gospodarka bułgarska nie pozwala na nieuzasadnione podwyżki cen i wszystkie opcje spekulacji, nieuczciwych praktyk handlowych, karteli i nadużywania monopolu zostaną bardzo wyraźnie omówione. „Będzie to robione w partnerstwie, oczywiście, z osobami, które będą stronami umowy, którą podpiszemy, i mam nadzieję, że da to kolejny impuls bułgarskiej gospodarce w partnerstwie między państwem a biznesem dla dobra obywateli” – podkreślił Żeliazkow.
