Wszystkie właściwe instytucje zostały powiadomione już w lutym o naruszeniach w projekcie rozbudowy podziemnego magazynu gazu „Chiren” wspólnie z wykonawcą państwowym „Bulgartransgaz” i wykonawcą „Glavbolgarstroy”, ale nikt nie zareagował, aby je zatrzymać.

Jedyną instytucją, która znalazła się i rozpoczęła śledztwo, była Prokuratura Europejska, gdyż projekt był współfinansowany ze środków europejskich. Wynika to jasno z sygnału wysłanego przez Bułgarskie Forum Energetyki i Górnictwa już 14 lutego do Delyana Dobreva, przewodniczącego komisji ds. energetyki w parlamencie, Asena Wasiliewa, ówczesnego ministra finansów oraz dyrektora „Bułgarskiego Holdingu Energetycznego” (BEH). „Bułgartransgazu”.

Podstawą ostrzeżenia jest szokująca notatka z 28 września ubiegłego roku, wysłana przez audytora wewnętrznego Bulgartransgazu Velko Peeva do dyrektora wykonawczego Bulgartransgaz Władimira Malinova. Następnie Malinov awansował na pełniącego obowiązki ministra energii. Raport stanowi załącznik do raportu, który jest publikowany na stronie internetowej Bułgarskiego Forum Górnictwa i Energii. Objetivno.BG dowiedział się, że Malinov nie tylko nie podjął żadnych działań, ale także, jak dowiedział się Objetivno.BG, audytor wewnętrzny został zwolniony ze swojego stanowiska, a oszustwo jest kontynuowane za milczącą zgodą wszystkich odpowiedzialnych osób.

Dochodzenie przeprowadzone przez Objektivno.BG wykazało, że Bulgartransgaz zagroził wydajności i bezpiecznemu funkcjonowaniu rozbudowy Chiren, aby zaoszczędzić Glavbolgarstroyowi 80 mln BGN. Kilka dni temu europejscy prokuratorzy przejęli dokumenty z biur Bulgartransgaz i Glavbolgarstroy w celu ustalenia, czy państwowe przedsiębiorstwo przekazało prywatnej spółce Glavbolgarstroy środki europejskie na projekt rozbudowy pojemności podziemnego magazynu gazu Chiren obiekt.

Publikujemy pełną treść sygnału wysłanego pół roku temu do parlamentu, ministerstw finansów i energii, do prokuratury bułgarskiej i europejskiej, na który odpowiedziała jedynie europejska:

„Po przeprowadzeniu aukcji i odmowie zwycięzcy przetargu – DZZD „Chiren Drilling 2022”, miasto Kozłoduj, podpisania odpowiedniej umowy, DZZD „Exzalo Drilling Chiren”, miasto Sofia, z uczestnikami „Glavbolgarstroy” AD została wyznaczona na wykonawcę zamówienia publicznego „Glavbolgarstroy International” AD i „Gas Project Development” EOOD za cenę 221.221.200 BGN bez VAT.

Co istotne, obaj uczestnicy postępowania nie posiadają wiedzy specjalistycznej w zakresie organizacji i realizacji odwiertów ropy i gazu ziemnego, zwłaszcza w warunkach istniejących na złożu gazowym Chiren. Mając to na uwadze, jako podwykonawców deklarują doświadczone zagraniczne firmy wiertnicze posiadające doświadczenie krajowe i międzynarodowe.

Natomiast w trakcie konkursu o zamówienie publiczne i po jego rozstrzygnięciu „Exalo Drilling Chiren” wielokrotnie zmieniało podwykonawcę wierceń na firmy z wątpliwym doświadczeniem zawodowym w wierceniu otworów skośnych w warunkach niedoboru ciśnienia złożowego, jak ma to miejsce w przypadku PGH „Chiren”. .

W dniu 06.04.2023 pomiędzy „Bulgartransgaz” EAD (wykonawca) a DZZD „UGS Drilling Chiren” (wykonawca) została podpisana Umowa nr 6004 na realizację zamówienia publicznego „Planowanie organizacyjne, opracowanie projektu inwestycyjnego, dostawa niezbędnych materiały i urządzenia, budowa i uruchomienie wszystkich etapów budowy: „Rozbudowa mocy produkcyjnych „PGH Chiren” – fundusz wiertniczy”.

Niezależnie od wymagań warunków technicznych objętych zamówieniem publicznym wykonawca podejmuje ukierunkowane działania mające na celu zmianę warunków realizacji zamówienia, a konkretnie wymianę planowanych 10 odwiertów skośnych na 10 odwiertów pionowych, pomimo udowodnioną nieskuteczność proponowanego podejścia.

Dla wykonawcy efektem ekonomicznym proponowanej zmiany rodzaju odwiertów są niższe koszty wiercenia w kwocie 80-90 mln BGN (wartość odwiertu nachylonego kierunkowego jest o ok. 40% większa od odwiertu pionowego) . Dla wykonawcy nie ma to pozytywnego efektu ekonomicznego, ale poważne konsekwencje techniczno-ekonomiczne m.in kompromitowanie stacji benzynowej „Chiren”.

Przygotowany raport dotyczący proponowanej wymiany jest przedmiotem audytu wewnętrznego w Bulgartransgaz na zlecenie dyrektora wykonawczego spółki. Wnioski z nich są skandaliczne i powinny być przedmiotem dochodzenia prokuratorskiego ze względu na całkowitą bierność (lub cichą współpracę) kierownictwa Bulgartransgaz EAD wobec działań wykonawcy. Zamiast podjąć odpowiednie działania chroniące interesy Klienta, kierownictwo firmy stara się zdyskredytować pracujących nad projektem ekspertów, m.in. i audytora wewnętrznego.

Pomimo powyższych ustaleń wykonawca dodatkowo proponuje zmianę konstrukcji odwiertów – z „ciężkiej” (głębsze obudowy i kompletne kolumny produkcyjne) na „lekką” (płytsze obudowy i bardziej rozstawione kolumny produkcyjne, a w przedziale produkcyjnym jest to segmentowe i o zmniejszonej średnicy). Niezwykle ryzykowne, przy wierceniu gazu w skomplikowanych warunkach geotechnicznych.

Dla wykonawcy efektem ekonomicznym proponowanej zmiany w budowie odwiertów są niższe koszty wiercenia i wyposażenia odwiertów w kwocie 10-15 mln BGN (niższe koszty wiercenia otworów o małych średnicach i krótszych ciągów osłonowych) .

Dla wykonawcy nie ma pozytywnych skutków ekonomicznych, ale dotkliwe konsekwencje techniczno-ekonomiczne, m.in kompromitowanie stacji benzynowej „Chiren”.

Reasumując, efekt techniczny i ekonomiczny proponowanych zasadniczych zmian w projekcie koncepcyjnym rozbudowy złoża gazowego Chiren umożliwia wykonawcy: przezwyciężenie braku doświadczenia i wiedzy specjalistycznej w zakresie wierceń skośnych; nielegalnie otrzymać około 100 mln BGN.

Wszelkie koszty, ryzyka i poważne problemy techniczne i ekonomiczne związane z przyszłą eksploatacją instalacji LNG „Chiren”, a na pewno jej kompromisem pozostają po stronie zamawiającego.

W świetle powyższego eksperci Bułgarskiego Forum Energetyki i Górnictwa (BEMF) zasadnie zakładają istnienie praktyki korupcyjnej w przedmiotowym zamówieniu publicznym, której realizacja w przypadku wybranej organizacji stwarza również poważne ryzyko dla bezpieczeństwa energetycznego kraju kraj.

Analizując stan problemu zespół ekspertów BEMF, który dokonał analizy działań i okoliczności organizacji i realizacji zamówienia publicznego, proponuje:

  • realizacja zamówienia publicznego powinna zostać niezwłocznie zakończona, biorąc pod uwagę uwagi i zalecenia zawarte w raporcie audytora wewnętrznego;
  • o ponowne ogłoszenie zamówienia publicznego na ogłoszonych warunkach technicznych i realizację po rewizji szczelności istniejących studni, ich rekultywacji lub likwidacji;
  • skierowanie sprawy kierownictwa „Bulgartransgaz” EAD na szkodę spółki i bezpieczeństwa energetycznego państwa do Prokuratury Bułgarii, a także Prokuratury Europejskiej w związku ze współfinansowaniem projektu i przy pomocy funduszy europejskich.”

To sygnał, na który państwo bułgarskie nie reaguje. Jest on jednak na tyle niepokojący, że Prokuratura Europejska wysłała na miejsce zespół, który zbadał, w jaki sposób Bułgaria wydaje pieniądze europejskich podatników. Minister energetyki Władimir Malinow poinformował, że w związku z dochodzeniem prokuratorskim zawiesza projekt, przyznał jednak, że Bulgartransgaz wpłacił już wykonawcy ponad 60 mln BGN zaliczki.

Źródło: https://obektivno.bg/