24 grudnia obchodzimy jedno z najważniejszych świąt chrześcijańskich – Wigilię Bożego Narodzenia. Wszyscy chrześcijanie obchodzą je rodzinnie. Rodzina gromadzi się w oczekiwaniu na narodziny Syna Bożego – Jezusa Chrystusa. Wigilia Bożego Narodzenia jest początkiem uroczystości wychwalających narodziny Chrystusa. W tym dniu chrześcijanie przygotowują się duchowo – poprzez post, spowiedź i modlitwę – do przyjęcia Komunii Świętej i tym samym powitania narodzin Chrystusa.
Zgodnie z bułgarską tradycją rodzina powinna być razem, a każdy jej członek odprawia inne rytuały. Zgodnie ze starą tradycją, przed nakryciem stołu do Wigilii, pan domu zapala w palenisku specjalne polano, zwane choinką.
Najpierw podsyca nim ogień, wołając: „Tyle iskier, tyle piskląt, piskląt, cieląt, dzieci w tym domu”. Następnie wkłada cienki koniec kija do ognia. Tam tli się przez całą noc i podtrzymuje ogień. We współczesnym domu choinka spełnia symbolikę Bożego Narodzenia.
Podczas gdy mężczyźni odprawiają obrzędy chroniące dom, kobiety kojarzone z płodnością przygotowują uroczysty obiad. Najważniejsze jest wyrabianie chlebów rytualnych, które rozpoczyna się wcześnie rano. Wtedy najmłodsze dziewczynki niosą „cichą” wodę, czyli nie mówią po drodze. Za jego pomocą gospodyni ugniata okrągłą pitę, zwaną bogowicą lub sylwestrem. Wewnątrz umieszcza srebrną parę i pączki derenia na szczęście i zdrowie, a na wierzchu ozdabia je owocami, zbożami i krzyżykami ciasta, które mają przynosić dobrobyt. Z przygotowania bochenków wyłączone są jedynie panny, aby nie zabierały ze sobą płodności, gdy wyjdą z domu.
Tradycyjnie w Wigilię Bożego Narodzenia na stole umieszcza się nieparzystą liczbę chudych potraw: 7 – tyle dni, ile jest dni w tygodniu; 9 – ile miesięcy trwa ciąża kobiety lub 11 posiłków. Tradycyjnie na stole pojawia się gotowana fasola, gotowana pszenica, faszerowana papryka z ryżem, chude sarmi, oszaw, placek dyniowy, miód, placek cebulowo-czosnkowy. Chleb z monetą jest koniecznością. Potrawy są zgodne z tradycją chrześcijańską ze względu na post.
Dawniej świąteczny stół ustawiano na słomie ustawionej na ziemi w południowo-wschodnim narożniku sali, pod ikonostasem. Obecnie w niektórych miejscach zachowała się tradycja wkładania słomy pod obrus.
Wieczorem, gdy cała rodzina zasiada do stołu, najstarszy z nich najpierw kadzi kadzidłem stół, a następnie pozostałe pomieszczenia w domu. Następnie głowa rodziny łamie świąteczny chleb, a jego pierwszy kawałek zostawia się przed ikoną dla Boga, drugi dla domu, a reszta rozdawana jest każdemu członkowi rodziny. Uważa się, że ten, kto w chlebie znajdzie monetę, będzie miał najwięcej szczęścia w ciągu roku. Stary zwyczaj nakazuje nie wstawać podczas posiłku.
Wigilia kończy także 40-dniowy post świąteczny lub bożonarodzeniowy.
Według wierzeń ludowych w Wigilię Bożego Narodzenia można zajrzeć w przyszłość, dlatego też wróży się różne rzeczy na temat pogody, płodności i osobistego losu. Na przykład, jeśli choinka dobrze się pali i tryska iskrami, oznacza to bogate zbiory. Zwyczajowo jest również zgadywanie na temat zdrowia. Każdy członek rodziny rozłupuje orzech i w zależności od tego, czy orzech jest dobry, czy zgniły, czeka go zdrowie lub choroba.
Źródło: https://www.mediapool.bg/badni-vecher—edin-ot-nai-svetlite-semeini-praznitsi-news366375.html